Na przestrzeni ostatnich 50 lat populacje dzikich zwierząt zmniejszyły się o ponad 70%, a niemal 30% gatunków roślin i zwierząt jest dziś zagrożonych wyginięciem. Główne przyczyny to wylesianie, zmiany klimatu, kłusownictwo i degradacja siedlisk. Tradycyjne metody ochrony przyrody nie nadążają za tempem tych zmian, dlatego coraz większą rolę odgrywa sztuczna inteligencja, która wspiera szybkie i precyzyjne działania na rzecz zachowania bioróżnorodności.

AI pozwala m.in. automatycznie rozpoznawać gatunki na zdjęciach i nagraniach, wykrywać nielegalne działania, analizować dane z kamer i mikrofonów w czasie rzeczywistym, identyfikować zmiany w ekosystemach oraz prognozować skutki zmian klimatu czy migracji gatunków. Dzięki temu możliwe jest podejmowanie decyzji ochronnych szybciej, skuteczniej i na podstawie danych.

W praktyce technologie AI są już stosowane w fotopułapkach, dronach, analizie dźwięków i śladów genetycznych (eDNA), a także w satelitarnym monitoringu środowiska. Pozwalają one obserwować niedostępne dotąd gatunki, modelować scenariusze ochrony i przeciwdziałać zagrożeniom takim jak kłusownictwo czy wylesianie jeszcze zanim wystąpią.

Choć AI otwiera nowe możliwości, wiąże się też z wyzwaniami: zużyciem zasobów, ryzykiem upraszczania złożonych ekosystemów czy marginalizacją wiedzy lokalnych społeczności. Dlatego kluczowe jest etyczne i transparentne wykorzystanie technologii, współpraca z ekspertami oraz angażowanie lokalnych społeczności w proces ochrony przyrody.